چگونه از ساعت خود درست استفاده کنم؟! بخش اول

• این متن تلاشی است برای راهنمایی درباره انتخاب ساعت مناسب با تایپ شخصیتی شما و همچنین روش های نگهداری درست از ساعت.

بخاطر طولانی بودن توضیحات در چند بخش ارائه می شود.

بخش ابتدایی آن مقدمه ای است درباب علت مراجعه ما برای تعمیر و توضیح مختصری درباره کوک ساعت.

شکی نیست که ساخت یا تعمیر ساعت نیاز به مهارت خاصی دارد. با این حال، بسیاری از افراد تردید دارند که انتخاب یک ساعت هم به دانش ویژه‌ای نیاز داشته باشد. متأسفانه، هنگام انتخاب ساعت، اغلب هیچ آگاهی‌ای نسبت به مراقبت و نگهداری درست از آن در ذهن وجود ندارد.

مراقبت، بی‌تردید تأثیر زیادی دارد، اما این تمام چیزی نیست که باید بدانید یا انجام دهید. برای نگهداری صحیح، لازم است کمی دانش به‌دست بیاورید تا بتوانید مسیر درستی برای استفاده از ساعت خود پیدا کنید.

تجربه‌ی سال‌ها به من نشان داده که بسیاری از ساعت‌های ارزشمند، تنها به‌دلیل نداشتن مراقبت کافی یا نابلدی در استفاده درست، از بین می‌روند — و در نهایت، تقصیر به گردن ساعت‌ساز انداخته می‌شود.

فردی ساعتی گران‌قیمت می‌خرد و طبیعتاً انتظار دارد همیشه بی‌نقص کار کند. اما در عمل، به بدترین شکل ممکن از آن استفاده می‌کند؛ یا گاهی آن را به‌کلی کنار می‌گذارد. بعد با عصبانیت فریاد می‌زند: «در خرید این ساعت فریب خورده‌ام!»

سپس ساعت را به شخص دیگری می‌سپارد تا آن را بررسی کند، اما نتیجه همان است، چون رفتار نادرست دوباره تکرار می‌شود. این روند ادامه پیدا می‌کند و در نهایت، نه‌تنها آن ساعت، بلکه ساعت‌سازان و خود صنعت ساعت هم زیر سوال می‌روند.

و این‌گونه است که ساعتی که قرار بود هم وسیله‌ای کاربردی باشد و هم زینتی برای صاحبش، به چیزی تبدیل می‌شود که فقط دردسر و هزینه‌ی اضافی به‌دنبال دارد.
اکنون پیشنهاد می‌کنم تا حدی این مشکل را برطرف کنیم؛ نه با این هدف که هر کسی خودش ساعت‌ساز شود، بلکه با ارائه‌ی نکات عملی درباره‌ی ساخت و استفاده از ساعت — به شیوه‌ای آشنا و ساده — به‌گونه‌ای که به افراد کمک کند تا درست از ساعت خود استفاده کنند، از برخی دردسرها و هزینه‌های بی‌مورد جلوگیری شود، و در نتیجه، از سرزنش‌های مکرر و ناعادلانه‌ی ساعت‌ساز یا تعمیرکار هم پرهیز گردد.

حتی افراد ناآشنا با این حرفه هم پیشنهادهایی در این میان خواهند داشت که می‌تواند برایشان سودمند باشد. چرا که باید بدانند: یک ساعت‌ساز خوب، لزوماً یک تعمیرکار خوب نیست. تنوع زیاد ساعت‌هایی که از زیر دست یک ساعت‌ساز می‌گذرد، باعث می‌شود که تعمیر دقیق یک ساعت، نیازمند چیزی فراتر از دانش باشد — یعنی تمرین مداوم و مهارت عملی.

از آنجا که زندگی من وقف این حرفه شده، هرگز فرصت آن را نداشته‌ام که ظرافت‌های نگارش و عبارت‌پردازی را پرورش بدهم. این نوشته، نخستین تلاش من در زمینه‌ی نویسندگی است. اگر از نظر ادبی کم‌و‌کاستی‌هایی دارد، پیشاپیش پوزش می‌خواهم — چرا که همیشه اولین تلاش‌ها با نگاهی مهربانانه‌تر پذیرفته می‌شوند.

تلاشم این بوده که حرف‌هایی را که باید گفته می‌شد، ساده، صادقانه و قابل‌فهم بیان کنم؛ بیشتر سعی کرده‌ام اطلاعات کاربردی و واقعی را به‌روشی واضح منتقل کنم، تا این‌که متنی پرزرق‌و‌برق اما بی‌معنا بنویسم.

**اقدامات احتیاطی و توصیه‌هایی برای کسانی که از ساعت مچی استفاده می‌کنند**

ساعت نیاز به مراقبت دارد. صرفاً گران‌قیمت بودن آن تضمینی برای عملکرد دقیق و طولانی‌مدتش نیست — مگر آن‌که اقدامات لازم برای حفظ سلامت عملکردش انجام شود.

ساعت‌های کوکی و اتوماتیک باید به‌طور منظم و تا حد امکان در یک زمان مشخص کوک شوند. چون تعداد کمی از فنرها آن‌قدر دقیق تنظیم شده‌اند که در تمام مدت کارکرد (که معمولاً حدود سی ساعت است) نیروی یکنواختی وارد کنند. با کوک کردن هر بیست‌وچهار ساعت، حدود شش ساعت از کارکرد نهایی باقی می‌ماند که برای ضعیف‌ترین بخش فنر مناسب‌تر است.

کوک کردن ساعت همیشه باید در شرایطی آرام و ثابت انجام شود — در حالت نشسته و با تمرکز — تا احتمال افتادن ساعت از دست‌تان به حداقل برسد. هرگز زمانی که ساعت روی مچ‌تان بسته شده، آن را کوک یا تنظیم نکنید. به‌خاطر زاویه‌ی نامناسب، فشار زیادی به سردسته وارد می‌شود و ممکن است بشکند.

هنگام کوک کردن، ساعت باید محکم در یک دست نگه داشته شود. چون هر لرزش یا تکان می‌تواند بر تعادل بالانسیه و حتی کارکرد چرخ‌دنگ تأثیر بگذارد. بهتر است ساعت را همیشه در حال کار نگه دارید، نه اینکه برای مدتی کنار بگذارید و هر از گاهی کوک کنید.

کوک منظم، روغن را زلال و فعال نگه می‌دارد و باعث می‌شود ساعت دقت خود را بهتر حفظ کند. بسیاری از افراد وقتی پس از مدتی بی‌استفاده بودن، ساعت‌شان را کوک می‌کنند، می‌گویند: «من مدتی ازش استفاده نکردم.» اما در نظر نمی‌گیرند که روغن، در این مدت، ممکن است غلیظ شده یا تبخیر شده باشد و دیگر شرایط مناسب سابق را نداشته باشد.

کوک کردن باید آرام و پیوسته انجام شود. فنر ممکن است در اثر کوک کردن سریع یا بیش از اندازه، دچار شکستگی شود.

ساعت‌ها اغلب در اثر تغییرات ناگهانی آب‌وهوا، به‌ویژه در سرما، از کار می‌افتند و فنرشان می‌شکند. این یکی از اتفاقاتی‌ست که حتی بهترین ساعت‌ها هم از آن در امان نیستند. ساختن فنری که کاملاً در برابر تغییرات جوی مقاوم باشد، عملاً ممکن نیست. پس اگر فنر ساعت‌تان شکست، تعمیرکار را مقصر ندانید — حتی ممکن است این اتفاق زمانی رخ دهد که ساعت دست اوست. خودم بارها صبح‌ها وقتی ساعتی را که شب قبل سرویس کرده بودم بیرون می‌آوردم، دیده‌ام فنر آن شکسته است.

در واقع، در چنین مواردی، ضرر نهایی بیشتر متوجه ساعت‌ساز است تا صاحب ساعت.

نگران نباشید اگر بعد از نصب فنر جدید، احساس کردید ساعت مثل قبل کار نمی‌کند. اگر فنر جدید با کیفیت باشد و درست نصب شود، ساعت همان دقت همیشگی را خواهد داشت.

خیلی‌ها می‌گویند: «ساعتم رو بیش از حد کوک کردم.» این فشار اضافی می‌تواند باعث شکستگی فنر شود. اگر بعد از شکستن فنر، به کوک کردن ادامه دهید، احتمال زیادی وجود دارد که به سایر قطعات هم آسیب وارد شود.

هرگز یک ساعت خوب را دست‌کم نگیرید. آن را یک وسیله‌ی ظریف و دقیق بدانید که نیازمند توجه و مراقبت است. با این دید، هم ساعت‌تان را حفظ می‌کنید و هم از هزینه‌های غیرضروری تعمیر جلوگیری می‌کنید.